Η βαθύτερη εξελικτική σχέση μεταξύ ανθρώπων και δεινοσαύρων

Όλοι σας λίγο-πολύ γνωρίζετε κάποια βασικά πράγματα για τους δεινοσαύρους και την εξέλιξή τους πάνω στην Γη. Ας δούμε όμως συνοπτικά τι περίπου έγινε. Οι δεινόσαυροι λοιπόν  εμφανίστηκαν περίπου πριν 230 εκ. χρόνια. Ξεκινώντας αρχικά από το μέγεθος που έχει σήμερα μια μεγάλη σαύρα, η σταδιακή αύξηση του μεγέθους τους για την απόκτηση συγκριτικού πλεονεκτήματος έναντι των υπόλοιπων ειδών αποτέλεσε εξελικτική στρατηγική επιλογή των γονιδίων τους. Οι δεινόσαυροι λοιπόν «επένδυσαν» στην αύξηση του μεγέθους τους και βοηθούμενοι από τις επικρατούσες περιβάλλοντικές συνθήκες μπόρεσαν  να το πετύχουν. Το αποτέλεσμα; Μέσα από μια εξελικτική διαδρομή 170 περίπου εκ. ετών κατόρθωσαν να γίνουν τα μεγαλύτερα είδη που έχουν εμφανιστεί ποτέ στο πρόσωπο της Γης φτάνοντας σε βάρος ακόμη πάνω από 50 τόνους, να ανέβουν στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας και να γίνουν το κυρίαρχο είδος στον πλανήτη για πάνω από 150 εκ. χρόνια.

            Η βασιλεία των δεινοσαύρων όμως, όπως όλοι πάλι γνωρίζετε, έφτασε κάποτε στο τέλος της. Η επικρατούσα θεωρία μας λέει ότι πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια περίπου ένας μετεωρίτης, μέγεθος περίπου δέκα χιλιομέτρων, προσγειώθηκε στο σημερινό Μεξικό και συγκεκριμένα στην έρημο Yucatan, προκαλώντας μια τεράστια θερμοπυρινική έκρηξη -εκατοντάδες φορές μεγαλύτερης ισχύος από αυτήν της βόμβας στην Χειροσίμα- έκρηξη η οποία εξολόθρευσε ακαριαία το σύνολο των δεινοσαύρων που ζούσαν σε ακτίνα αρκετών εκατοντάδων χιλιομέτρεων από το σημείο της πρόσκρουσης και προκάλεσε τέτοια ακραία παγκόσμια περιβαλλοντικά φαινόμενα (όξινη βροχή, απότομη πτώση θερμοκρασίας, τσουνάμι, μέχρι και υπερτυφώνες σύμφωνα με κάποιους επιστήμονες) που οδήγησαν στην ολοκληρωτική εξαφάνιση όλων των δεινοσαύρων που κατοικούσαν στην Γη, λόγω πολικού ψύχους και έλλειψης τροφής, μέσα σε χρονικό διάστημα μόλις 3 με 4 ετών από την χρονική στιγμή to  της πρόσκρουσης. Οι δεινόσαυροι και μαζί με αυτούς το 90 με 95% περίπου των ειδών που ζούσαν τότε πάνω στην Γη πραγματικά εξολοθρεύτηκαν.

            Αυτό που δεν γνωρίζουν όμως οι περισσότεροι και είναι αυτό που έχει τεράτστια σημασία για την τροπή που πήρε η εξελικτική διαδικασία και μας αφορά άμεσα ως ανθρώπινο είδος είναι το τί επακολούθησε της εξαφάνισης των δεινοσαύρων.

Είπαμε πιο πάνω ότι η πρόσκρουση του μετεωρίτη προκάλεσε την εξαφάνιση των περισσότερων μέχρι τότε ειδών στον πλανήτη. Εκτός από τους δεινοσαύρους εξαφανίστηκαν όλα σχεδόν τα είδη που ζούσαν στην επιφάνεια της Γης και ήταν κάποιου ορισμένου μεγέθους. Και αυτό κυρίως λόγω του πολικού ψύχους που επικράτησε και της τρομακτικής έλλειψης τροφής, συνθήκες που δημιούργησαν ένα τελείως αφιλόξενο περιβάλλον για ζώα που είχαν προσαρμοστεί για να ζουν σε εύκρατα και θερμά κλίματα και να καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες τροφής καθημερινά για να επιβιώσουν. Η εξαφάνισή τους ήταν απλά νομοτελειακή και μόνο ζήτημα χρόνου.

Υπήρχαν όμως και κάποια είδη που επιβίωσαν. Είδη μικρού μεγέθους, τα οποία ζούσαν κυρίως κάτω από το έδαφος, λαθροβιώντας και προσπαθώντας να μην γίνουν το μενού στην δίαιτα των δεινοσαύρων. Είδη που με την σειρά τους τρέφονταν με πολύ μικρότερα είδη όπως έντομα, σκουλήκια, βολβούς φυτών κ.ο.κ. Τα είδη αυτά λοιπόν κατάφεραν και γλύτωσαν. Γιατί; Η διαβίωσή τους στο υπέδαφος τους έσωσε καταρχήν από την αρχική έκρηξη ενώ στην συνέχεια  τους προστάτεψε από το πολικό ψύχος και τα τοξικά αέρια που επικράτησαν στην επιφάνεια. Επιπλέον, η διατροφή τους δεν διαταράχθηκε σημαντικά αφού τα έντομα, τα σκουλήκια και οι βολβοί των μικρώ φυτών επιβίωσαν και αυτά στις νέες συνθήκες.

Ανάμεσα στα είδη που επιβίωσαν ήταν και τα πρώτα είδη θηλαστικών που είχαν μόλις κάνει την εμφάνιση τους στην Γη. Είδη που κατά την περίοδο κυριαρχίας των δεινοσαύρων ζούσαν περίπου στις συνθήκες που περιέργαψα παραπάνω. Τα είδη αυτή είναι οι μακρυνοί πρόγονοι όλων των θηλαστικών που ζούν αυτή την στιγμή στον πλανήτη, είναι με άλλα λόγια και οι δικοί μας μακρυνοί πρόγονοι.

Πώς όμως συνεχίστηκε η ιστορία; Κάποια στιγμή, αρκετό καιρό μετά την αρχική πρόσκρουση , οι κλιματολογικές συνθήκες στην επιφάνεια αποκαταστάθηκαν και έγιναν ξανά φιλικές για την επιβίωση. Πλέον όμως οι δεινόσαυροι ήταν εκτός παιχνιδιού. Δεν υπήρχε πλέον λόγος για τα πρωϊμα θηλαστικά να συνεχίσουν να λαθροβιώνουν στο υπέδαφος αφού ο κίνδυνος είχε περάσει. Τα μικρά θηλαστικά βγήκαν λοιπόν στην επιφάνεια. Και όχι μόνο αυτό. Από την στιγμή που όλα τα είδη μεσσαίου και μεγάλου μεγέθους είχαν εξαφανιστεί, ήταν πλέον αυτά τα μικρόσωμα είδη που είχαν ανέβει στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας. Μέσα σε ελάχιστο εξελικτικό διάστημα είχαν μετατραπεί από «μεζεδάκια» των δεινοσαύρων στο κυρίαρχο είδος στον πλανήτη, στο είδος που θα καθόριζε πλέον την πορεία της εξέλιξης.

Μετά λοιπόν από το κρίσιμο γεγονός της πρόσκρουσης του μετεωρίτη που άλλαξε άρδην και απότομα τα δεδομένα, η πορεία της εξέλιξης συνεχίστηκε ακολουθώντας όμως τους ίδιους εξελικτικούς κανόνες που ίσχυαν και εξακολουθούν να ισχύουν έως σήμερα. Τα θηλαστικά ανέβηκαν στην επιφάνεια της Γης και μαζί στην κορυφή της τροφικής πυραμίδας, εξασφαλίζοντας μεγαλύτερες και καλύτερες ποιοτικά ποσότητες τροφής. Το γεγονός αυτό έδωσε την δύνατότητα στα γονίδιά τους  να «επενδύσουν» στην αύξηση του μεγέθους τους, όπως ακριβώς έκαναν και οι δεινόσαυροι 250 εκ. χρόνια πρίν. Τα νέα είδη θηλαστικών αύξαναν συνεχώς σε μέγεθος, δημιουργώντας εξελκτικό συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι των υπόλοιπων ειδών και κυρίως των εντόμων και των  ερπετών που είχαν διασωθεί από την πρόσκρουση (πρόγονοι των σημερινών ερπετών). Με αυτό τον τρόπο εξαπλώθηκαν σε όλο τον πλανήτη και εδραίωσαν την θέση τους ως οι νέοι κυρίαρχοι του πλανήτη στην θέση των δεινοσαύρων.

Κάποια στιγμή στην εξελικτική διαδικασία, κάποια από τα είδη των θηλαστικών αποφάσισαν να «επενδύσουν» στην αύξηση του μεγέθους του εγκεφάλου τους για την εξασφάλιση συγκριτικού πλεονεκτήματος στην εύρεση τροφής έναντι των υπολοίπων θηλαστικών που είχαν ήδη αυξηθεί πολύ σε μέγεθος (μαμούθ, αιλουροειδή κ.ο.κ.). Δεν ήταν άλλα από τους προγόνους αυτών που σήμερα ονομάζουμε πρωτεύοντα θηλαστικά, από τα οποία κάποια στιγμή της εξελικτικής διαδικασίας όταν η αύξηση της μάζας του εγκεφάλου έφτασε στο σημείο να ξεπεράσει το σημείο που στην φυσική ονομάζουμε «κρίσιμη μάζα» έγινε η μεγάλη ανατροπή και για πρώτη φορά στην ιστορία εμφανίστηκε είδος με την αίσθηση της αυτοσυνείδησης. Το ανθρώπινο είδος.

Τί θα γινόταν όμως εάν δεν υπήρξε ποτέ η πρόσκρουση του μετεωρίτη, αν οι δεινόσαυροι δεν εξαφανίζονταν; Σύμφωνα με τους εξελικτικούς νόμους, η εναλλακτική ιστορία είναι σχεδόν δεδομένη. Για όσο  διάστημα οι δεινόσαυροι παρέμεναν στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας, το πιθανότερο σενάριο είναι ότι η εξέλιξη των θηλαστικών θα ήταν τελείως διαφορετική και μάλλον θα εξακολουθούσε να διαδραματίζεται στο υπέδαφος και όχι στο έδαφος. Δεν θα υπήρχε τέτοια μεγάλη διαφοροποίηση στα είδη όπως την ξέρουμε τώρα, δεν θα υπήρχε ποτέ η σταδιακή αύξηση του μεγέθους, δεν θα υπήρχε η αύξηση του μεγέθους του εγκεφάλου, δεν θα υπήρχαν τα πρωτεύοντα θηλαστικά, δεν θα υπήρχε το ανθρώπινο είδος έτσι όπως το ξέρουμε σήμερα. Αν μάλιστα δεν υπήρχε κάποιο άλλο περιβαλλοντικό γεγονός παρόμοιο με την πρόσκρουση του μετεωρίτη που να «εκθρόνιζε» τους δεινοσαύρους και να τους στερούσε την επικυριαρχία τους στον πλανήτη, -με άλλα λόγια αν οι δεινόσαυροι εξακολουθούσαν μέχρι και σήμερα να είναι το κυρίαρχο είδος στον πλανήτη-, το πιο πιθανό σενάριο είναι ότι αν κατά τη διάρκεια της εξελικτικής διαδικασίας εμφανιζόταν τελικά κάποιο είδος που να είχε την αίσθηση της αυτοσυνείδησης, αυτό θα προερχόταν από τον κόσμο των ερπετών και όχι από τον κόσμο των θηλαστικών. Και αυτό γιατί η δημιουργία της κρίσιμης μάζας εγκεφάλου, που προαπαιτείται για να αποκτήσει ένα είδος αυτοσυνείδηση, προϋποθέτει ότι αυτό το είδος θα είναι στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας. Και τα θηλαστικά δεν θα μπορούσαν ποτέ να φτάσουν εκεί, όσο στην Γη «έκαναν κουμάντο» οι δεινόσαυροι.

Αυτή λοιπόν είναι αγαπητοί φίλοι, η βαθύτερη εξελικτική σχέση μεταξύ δεινοσαύρων και ανθρώπων. Η εξαφάνιση των πρώτων οδήγησε στην επικράτηση των δεύτερων. Αν δεν γινόταν το πρώτο, το πιθανότερο είναι ότι δεν θα γινόταν ποτέ το δεύτερο ή αν γινόταν θα γινόταν πολύ αργότερα και με πολύ διαφορετικό τρόπο απ, ό,τι τελικά έγινε.

Ας το πάμε όμως το θέμα και λίγο πιο πέρα. Στο φιλοσοφικό και θεολογικό επίπεδο. Γιατί, σε αντίθεση με ό,τι πιστεύουν πολλοί, είμαι της άποψης πως οι επιστημονικές εξελίξεις ανοίγουν καινούργιους και ίσως πιο «αξιόπιστους» δρόμους στην αναζήτηση για την ουσία του θείου.

Ας δεχτούμε λοιπόν την άποψη που οι περισσότερες θρησκείες πρεσβεύουν όπως  και η χριστιανική. Ότι δηλαδή η δημιουργία του Σύμπαντος κόσμου έχει προέλθει από μια Ανώτερη Δύναμη και ότι εξυπηρετεί κάποιους συγκεκριμένους σκοπούς, ο σημαντικότερος εκ των οποίων ήταν η δημιουργία του ανθρώπου, ο οποίος πλασμένος κατ’ εικόνα και ομοίωση του Δημιουργού του θα έφτανε κάποια στιγμή στο νοητικό επίπεδο να Τον αναζητήσει. Στην επιστήμη, η συγκεκριμένη άποψη ονομάζεται Ανθρωπική Αρχή.

Ας δεχτούμε ταυτόχρονα την άλλη εξίσου σημαντική θρησκευτική πίστη της ύπαρξης ενός παρεμβατικού Θεού, ο οποίος έχει την δυνατότητα να παρεμβαίνει στην εξέλιξη του Σύμπαντος όποτε Αυτός κρίνει σκόπιμο, προκειμένου να επιβάλλει την βούληση Του και να εξυπηρετήσει τους προαιώνιους σκοπούς Του.

Αν δεχτούμε λοιπόν αυτές τις δύο θεωρίες, τότε οδηγούμαστε αβίαστα στο συμπέρασμα ότι η εξαφάνιση των δεινοσαύρων, η οποία έγινε με έναν απίστευτα σκληρό, οδυνηρό και μαρτυρικό τρόπο γι’ αυτούς έγινε κατόπιν θεϊκής παρέμβασης αφού ήταν απαραίτητη προϋπόθεση, -μαζί με πολλές άλλες στις οποίες θα αναφερθώ στο μέλλον- για να εκπληρωθεί η απώτατος σκοπός δηλαδή η εμφάνιση του ανθρώπινου είδους. Η πτώση του μετεωρίτη στην Γη λοιπόν, δεν έγινε τυχαία, αλλά εξυπηρετούσε ένα θεϊκό σχέδιο.

Και εδώ είναι που αρχίζουν να ξεπηδούν οι ερωτήσεις. Μπορεί να ισχύει κάτι τέτοιο ή μήπως τελικά η πτώση του μετεωρίτη, η εξαφάνιση των δεινοσαύρων και η εμφάνιση του ανθρώπινου είδους, όλα αυτά ήταν τελικά μια τυχαία σύμπτωση, μια αλυσιδωτή εξελικτική αντίδραση που ξεκίνησε από ένα τυχαίο γεγονός; Και αν τελικά όλα αυτά δεν είναι τυχαία, τότε μπορούμε να δεχτούμε το ότι ο Δημιουργός θα μπορούσε να επιφυλάσσει μια τόσο απίστευτα σκληρή μοίρα στο μέχρι τότε κυρίαρχο δημιούργημά Του προκειμένου να ανοίξει τον δρόμο για την επικράτηση του επόμενου;

Η απάντηση της χριστιανικής θρησκείας θα μπορούσε να είναι ότι στην Βίβλο και κυρίως στην Παλαιά Διαθήκη, υπάρχουν πολλά παραδείγματα που ο Θεός ενεργεί με πολύ σκληρό τρόπο όπως π.χ με τον κατακλυσμό του Νώε. Εδώ όμως υπάρχει ο αντίλογος. Είναι πλέον αποδεκτό από σχεδόν κάθε σοβαρό ερευνητή των Γραφών ότι αυτού του είδους οι διηγήσεις όπως ο κατακλυσμός του Νώε, η ιστορία του Αδάμ και της Εύας, ο χωρισμός της θάλασσας στα δύο από τον Μωυσή, οι Δέκα Εντολές κ.ο.κ. ανήκουν στο μυθολογικό κομμάτι της Παλαιάς Διαθήκης και ότι τα γεγονότα αυτά δεν συνέβησαν ποτέ ή συνέβησαν με πολύ διαφορετικό τρόπο απ΄ ό,τι περιγράφονται. Η εξαφάνιση των δεινοσαύρων όμως είναι ένα γεγονός που συνέβει πραγματικά και το πώς περίπου έχει επιβεβαιωθεί επιστημονικά από τα παλαιοντολογικά και γεωλογικά ευρήματα . Αν όντως λοιπόν υπάρχει μια παρεμβατική Ανώτερη Δύναμη, ο τρόπος τον τρόπο με τον οποίο επενέβει στην ιστορία του Σύμπαντος και της Γης δεν μπορούν να μας τον αποκαλύψουν οι μυθολογικές διηγήσεις των ιερών κατά τα άλλα θρησκευτικών βιβλίων αλλά η επιστήμη.

Τα ερώτημα όμως συνεχίζονται. Είναι δυνατόν να μην ισχύει καμία από τις δύο εκδοχές αλλά κάτι ενδιάμεσο; Δηλαδή να υπάρχει μεν ένας θεϊκός Δημιουργός, ο οποίος δημιούργησε μεν το Σύμπαν και το «κούρδισε» θέτοντας τους φυσικούς νόμους και τις φυσικές σταθερές, δεν επεμβαίνει όμως στην εξέλιξή του, δεν είναι δηλαδή ταυτόχρονα και παρεμβατικός Θεός. Είναι η άποψη των λεγόμενων Ντεϊστών. Οπαδοί της θρησκευτικής αυτής αντίληψης ήταν οι περισσότεροι από τους  Διαφωτιστές του 18^ου αιώνα όπως ο Βολταίρος, -ο οποίος σημειωτέον λόγω των απόψεων αυτών, οι οποίες για την εποχή του ήταν ομολογουμένως πολύ τομληρές, είχε κακώς χαρακτηριστεί από την καθολική εκκλησία ως άθεος- αλλά και ο Άλμπερτ Αϊνσταϊν σύμφωνα με πολλούς μελετητές της ζωής του.

Πολλά λοιπόν τα ερωτήματα που ξεπηδούν. Και αυτό από ένα και μόνο γεγονός, την πτώση ενός μετεωρίτη 65 εκ. χρόνια πρίν. Αυτή όμως είναι η μαγεία της αναζήτησης της Γνώσης και της Αλήθειας. Και τα συμπεράσματα, πάντοτε δικά σας…