ΑΠΛΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΣΕ ΕΡΩΤΟΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΜΕΡΟΣ V
Έχω αφήσει εδώ και κάνα μήνα το τελευταίο μέρος του αφιερώματος που έκανα στην κατανόηση των βασικών εννοιών της εξέλιξης και γιατί πρέπει πλέον να λογίζεται ως γεγονός και όχι ως θεωρία. Στο τρίτο μέρος του αφιερώματος είχα αναφερθεί στο γεγονός ότι η αποδεδειγμένη πλέον, μέσω του DNA, πραγματικότητα ότι το είδος μας δεν αποτελεί αυτοτελή δημιουργία αλλά μέρος της αλυσίδας και του δέντρου της ζωής που συνδέει όλα τα είδη του πλανήτη. Αυτό το γεγονός αναπόφευκτα θέτει σε ευθεία αμφισβήτηση (χωρίς όμως και να απορρίπτει τελεσίδικα) την δημιουργία του Ανθρώπου από τον Θεό, τουλάχιστον έτσι όπως η Βίβλος περιγράφει την διαδικασία και την φιλοσοφία της δημιουργίας του Αδάμ και της Εύας από τον χριστιανικό Θεό. Αυτό με την σειρά του θέτει σε αμφισβήτηση την ίδια την θεοπνευστία του συγκεκριμένου ιερού βιβλίου.
Το άλλο μεγάλο θρησκευτικό ζήτημα που θέτει η «απόδειξη» της αδιάσπαστης γενετικής συγγένειας και αλληλουχίας του ανθρωπίνου είδους με τα υπόλοιπα τωρινά και τα παρελθόντα προγονικά του είδη είναι το θέμα της ψυχής και της αθανασίας αυτής. Σύμφωνα με την Βίβλο, η ιδιότητα της ψυχής δόθηκε την στιγμή της δημιουργίας του είδους μας στον Αδάμ με το πραγματικό ή αλληγορικό «φύσημα» του Θεού μέσα στον πρωτόπλαστο. Δόθηκε ως μία «ουσία» που συνδέει προνομιακά τον Άνθρωπο με τον Θεό με το «κατ΄ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν», και του εξασφαλίζει την αθανασία και την μετά θάνατον ζωή. Είναι επίσης ξεκάθαρο ότι το προνόμιο αυτό δόθηκε μόνο στον Άνθρωπο καθώς δεν αναφέρεται πουθενά στην Βίβλο για αθάνατη ψυχή των υπολοίπων έμβιων ειδών.
Από την στιγμή λοιπόν που γνωρίζουμε πλέον πως δεν υπήρξε πρωτόπλαστος και ξεχωριστή θεϊκή δημιουργία του είδους μας, αρχίζουν τα προβλήματα και οι απορίες. Σε ποια ακριβώς στιγμή κατά την εξελικτική διαδικασία δόθηκε στον Άνθρωπο η αθάνατη ψυχή από τον Θεό; Ποιο ήταν το πρώτο έμβιο όν κατά την διαδικασία εξέλιξης του είδους μας από το άμεσα προγονικό του είδος που «λογίστηκε» από τον Θεό ως Άνθρωπος και του δόθηκε το δώρο της αθάνατης ψυχής ενώ ο πατέρας και η μητέρα αυτού του όντος παρέμειναν στην κατηγορία των ζώων με μη αθάνατη ψυχή;
Το θέμα περιπλέκεται ακόμη περισσότερο από την στιγμή που είναι πλέον επίσης αποδεδειγμένο ότι δεν υπήρξε μόνο ένα είδος ανθρώπου δηλ. ο homo sapiens αλλά και προγενέστερα ανθρώπινα είδη από τα οποία προέκυψε ο homo sapiens αλλά και ανθρώπινα είδη όπως ο homo neanterdalis που έζησαν παράλληλα με τον homo sapiens και -σύμφωνα με τις τελευταίες μελέτες του DNA- αποδεικνύεται ότι υπήρξε και διασταύρωση μεταξύ των δύο αυτών ειδών. Τα ερωτήματα μεγάλα: Τα προγενέστερα του homo sapiens ανθρώπινα είδη διέθεταν το θείο δώρο της αθάνατης ψυχής ή όχι; Και αν όχι, τότε τα όντα που -αποδεδειγμένα πλέον μέσω ανάλυσης κοινού DNA των δύο ειδών -προήλθαν από διασταύρωση π.χ. homo sapiens και homo neanterdalis λογίζονταν ως άνθρωποι με αθάνατη ψυχή ή ως ζώα με την θρησκευτική έννοια της μη ύπαρξης αθάνατης ζωής. Μήπως τελικά η λύση είναι να θεωρήσουμε ότι όλα τα έμβια όντα διαθέτουν ψυχή και μάλιστα αθάνατη, η οποία μεταφέρεται μετά θάνατον σε άλλη διάσταση όπως υποστηρίζουν κάποιες σύγχρονες θεωρίες; Και αν είναι έτσι τότε γιατί δεν γίνεται καμία τέτοια αναφορά στην Βίβλο ή το Κοράνι ή τα υπόλοιπα ιερά βιβλία; Πολλά τα ερωτήματα και δύσκολη η απόδοση εύκολων απαντήσεων.
Και τελικά που καταλήγουμε μετά από όλα αυτά; Στον κόσμο της σοβαρής επιστήμης, όπου είναι ξεκάθαρο πλέον σε όλους ότι οι βιβλικές αναφορές περί δημιουργίας του ανθρώπου αποτελούν μεταφορικές, αλληγορικές ή έστω ηθικοπλαστικές διηγήσεις, η βασική φιλοσοφική διαφορά μεταξύ θεϊστών και άθεων επιστημόνων έγκειται στην ερμηνεία των πραγματικών δεδομένων όπως αυτά προκύπτουν από την παρατήρηση και το πείραμα.
Έτσι λοιπόν για τους θεϊστές επιστήμονες όπως ο Francis Collins, όλη η αλληλουχία των γεγονότων από την Μεγάλη Έκρηξη και τον σχηματισμό των γαλαξιών των αστεριών και της Γης, μέχρι την εμφάνιση των πρώτων έμβιων οργανισμών και από εκεί και πέρα όλη η εξελικτική διαδικασία των εκατομμυρίων ετών με τα εκατοντάδες επιμέρους γεγονότα –κάποια από τα οποία αναφέρονται στο άρθρο που επισυνάπτω- που αν δεν είχαν λάβει χώρα δεν θα φτάναμε στην δημιουργία του ανθρωπίνου είδους, δεν μπορεί να είναι μια απλά τυχαία διαδικασία με αίσιο τέλος. Πίσω από όλα αυτά πρέπει να κρύβεται μια Ανώτερη Δύναμη. Μια Δύναμη που είχε προσχεδιάσει από την αρχή του Χρόνου και του Χώρου –μιας και Αυτή βρίσκεται έξω από τον Χώρο και τον Χρόνο- αυτή την εξέλιξη η οποία θα κατέληγε στην δημιουργία ενός «προνομιούχου» είδους. Ενός είδους στο οποίο θα έδινε σταδιακά την απαραίτητη ευφυΐα, την αυτοσυνείδηση αλλά και την Ηθική –τον πανανθρώπινο Ηθικό Νόμο που αναφέρει ο Collins- για να Τον αναζητήσει και να θέλει να επικοινωνήσει μαζί Του. Για τον Collins γεγονότα όπως π.χ. η πολυπλοκότητα του ανθρώπινου κυττάρου, οι τρομακτικά απίθανες πιθανότητες συντονισμού των τιμών των θεμελιωδών δυνάμεων του Σύμπαντος ή οι τρομακτικά απίθανες πιθανότητες συντονισμού των βιοχημικών συστατικών που δημιούργησαν την έμβια ζωή με την μορφή που την ξέρουμε, δεν μπορεί να είναι κάτι απλά τυχαίο. Πίσω από αυτά, υπάρχει μία Ανώτερη Δύναμη. Είναι η λεγόμενη Ανθρωπική Αρχή. Όλα ρυθμίστηκαν ηθελημένα και με τέτοιο τρόπο για να εμφανιστεί το ανθρώπινο είδος σε αυτόν τον πλανήτη.
Από την άλλη βέβαια οι άθεοι επιστήμονες όπως ο Richard Dawkins απορρίπτουν αυτή την φιλοσοφία. Θεωρούν ότι η πιθανότητα ύπαρξης μίας ευφυούς Ανώτερης Δύναμης που ρύθμισε από την αρχή τα πράγματα είναι πιο μικρή ακόμη και από το γεγονός ότι ο συνδυασμός των γεγονότων που οδήγησαν στον Άνθρωπο προέκυψε μέσα από τρισεκατομμύρια τρισεκατομμυρίων άλλων πιθανών συνδυασμών. Για τους άθεους επιστήμονες το λογικό είναι ότι ήταν πάρα πολύ πιθανό και φυσιολογικό να έχει επικρατήσει ένας άλλος συνδυασμός που δεν θα οδηγούσε καν στην δημιουργία του Σύμπαντος ή καν στην δημιουργία του πλανήτη μας ή καν στην εμφάνιση ζωής στον πλανήτη μας ή καν στην εμφάνιση νοήμονος ζωής στον πλανήτη μας ή έστω στην δημιουργία ενός είδους με αναπτυγμένη ευφυΐα και αυτοσυνείδηση που όμως δεν θα είχε καμία σχέση με το ανθρώπινο είδος όπως το γνωρίζουμε σήμερα. Το γεγονός ότι τα πράγματα έγιναν όπως έγιναν είναι ένα απόλυτα τυχαίο γεγονός και τίποτα παραπάνω. Για τον Dawkins, η απόλυτη έλλειψη ηθικής υπόστασης που εμφανίζει η εξελικτική διαδικασία, το γεγονός π.χ. ότι μία σφήκα είναι προγραμματισμένη από την φύση να μετατρέπει μια κατσαρίδα σε ζόμπι και να την οδηγεί στον θάνατο με απίστευτα αργό και βασανιστικό τρόπο τρώγοντας την λίγο-λίγο για να θρέψει τους απογόνους της δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να συνδυαστεί ενός φιλεύσπλαχνου και Ηθικού Θεού, όπως τον περιγράφουν όλες οι θρησκείες.
Στην κόσμο της επιστήμης λοιπόν η πίστη στον Θεό ή όχι είναι κυρίως θέμα ερμηνείας –έστω και επιλεκτικής συνήθως- των πραγματικών δεδομένων όπως αυτά αποκαλύπτονται από την παρατήρηση και το πείραμα. Και, για να το δώσουμε σχηματικά, για τον Collins ο Θεός του γονιδιώματος μπορεί να είναι ταυτόχρονα και ο Θεός της Βίβλου. Για τον Dawkins κάτι τέτοιο, απλά δεν παίζει!!