12 Απριλίου, Διεθνής ημέρα πτήσης του ανθρώπου στο διάστημα

Η ανθρωπότητα γιορτάζει την αρχή της διαστημικής εποχής κάθε χρόνο στις 12 Απριλίου, μετά από απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Ο.Η.Ε. στις 7 Απριλίου του 2011.

Γιατί στις 12 Απριλίου;

Στις 12/4/1961 ήταν η ημερομηνία της πρώτης ανθρώπινης διαστημικής πτήσης, που πραγματοποιήθηκε από τον κοσμοναύτη Γιούρι Γκαγκάριν. Το ιστορικό αυτό γεγονός άνοιξε το δρόμο για την εξερεύνηση του διαστήματος προς όφελος όλης της ανθρωπότητας.

Ποια είναι η διαφορά του κοσμοναύτη από του αστροναύτη;

Αν και οι δύο έννοιες χρησιμοποιούνται για τους ταξιδιώτες του διαστήματος, τότε γιατί υπάρχουν δύο διαφορετικές έννοιες; Η ουσιαστική διαφορά μεταξύ του κοσμοναύτη και του αστροναύτη είναι αινιγματική.

Έτσι, λοιπόν, αστροναύτης και κοσμοναύτης είναι δύο όροι που έχουν την ίδια έννοια με την έννοια ότι και οι δύο αφορούν το προσωπικό που έχει εκπαιδευτεί κατάλληλα για να λάβει μέρος σε πρόγραμμα διαστημικής πτήσης.

Οι δύο αυτοί όροι τέθηκαν σε λειτουργία κατά την διάρκεια της κούρσας του ψυχρού πολέμου μεταξύ των Η.Π.Α. και της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, που εκείνη την εποχή ήταν τόσο ανταγωνιστικές μεταξύ τους με αποτέλεσμα να δημιουργήσουν δύο διαφορετικούς όρους για τους ταξιδιώτες του διαστήματος.

Κάποιοι ισχυρίζονται ότι η λέξη κοσμοναύτης είναι απλά ο ρώσικος τρόπος που αποκαλείς έναν αστροναύτη. Αυτό έχει μια βάση, διότι όταν πρόκειται για την περιγραφή της θέσης εργασίας, τόσο του αστροναύτη όσο και του κοσμοναύτη, εκτελούν τα ίδια καθήκοντα.

Η NASA εξηγεί ότι η λέξη astronaut προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις «άστρο» και «ναύτης. Βέβαια και από την άλλη μεριά η λέξη cosmonaut προέρχεται από τις ελληνικές λέξεις «κόσμος» και «ναύτης».

Οι ξένες ιστοσελίδες γράφουν πως η λέξη «cosmo» είναι ρωσική και σημαίνει «διάστημα» - αν κάποιος αναγνώστης μας ξέρει περισσότερα για αυτό παρακαλώ να μας ενημερώσει.

Τι πραγματικά συνέβη στον Γιούρι Γκαγκάριν;

Γιoς ξυλουργού, ο Γιούρι Γκαγκάριν γεννήθηκε στο χωριο  Klushino στο Smolensk της Ρωσίας το 1934. Μετακόμισε στη Μόσχα σε ηλικία 16 ετών ως μαθητευόμενος σε χυτήριο, αλλά λίγο αργότερα πήγε σε τεχνική σχολή στο Saratov. Εκεί, ο Γιούρι μπήκε σε αερολέσχη κα τελικά αποφοίτησε από τη σχολή δοκίμων της Σοβιετικής Πολεμικής Αεροπορίας το 1957. Έτσι ξεκίνησε η καριέρα του ως πιλότος.

Το 1960 ο Γιούρι επιλέχθηκε μαζί με άλλους 19 υποψήφιους για το σοβιετικό διαστημικό πρόγραμμα.

Στις 12 Απριλίου του 1961 στις 9:07 π.μ. ο Γκαγκάριν απογειώθηκε από το κοσμοδρόμιο Baikonur με το ιστορικό διαστημόπλοιο Vostok 1. Σε λίγα λεπτά ο Γιούρι  μπήκε σε ελλειπτική τροχιά γύρω από τη Γη και ήταν ο πρώτος άνθρωπος που βρέθηκε στο διάστημα. Όμως η προσγείωση δεν πήγε καλά καθώς το Vostok απέτυχε να διαχωριστεί σωστά προκαλώντας ανακίνηση βάζοντας το σκάφος στην ατμόσφαιρα της Γης. Ο Γιούρι χρησιμοποίησε το εκτινασσόμενο κάθισμα και μετά από ελεύθερη πτώση προσγειώθηκε με αλεξίπτωτο  κοντά στον ποταμό Βόλγα.

Κατά την διάρκεια της πτήσης του ο Γιούρι προβιβάστηκε σε Πτέραρχο.

Λίγα χρόνια αργότερα στις 27 Μαρτίου του 1968, ο Γκαγκάριν και ο συνάδελφός του Σεριόγκιν σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια εκπαιδευτικής πτήσης όταν το διθέσιο μαχητικό MiG-15 συνετρίβη  έξω από μια μικρή πόλη στη Μόσχα. Οι στάχτες του τοποθετήθηκαν στον τοίχο του Κρεμλίνου, ενώ η γενέτειρά του προς τιμήν του μετονομάστηκε σε Γκαγκάριν.

Μια επίσημη έρευνα για το ατύχημα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Γκαγκάριν προσπάθησε να αποφύγει ένα ξένο αντικείμενο (όπως πουλί ή μετεωρολογικό μπαλόνι) στέλνοντας το αεροπλάνο σε μια δίνη που έληξε με συντριβή στο έδαφος.  Ωστόσο, πολλοί επαγγελματίες της αεροπορίας βρήκαν αυτό το συμπέρασμα αβάσιμο και οι φήμες συνεχίστηκαν. Ορισμένοι θεώρησαν ότι ίσως να είχε καταναλώσει αλκοόλ .

Το 2013 ο Αλεξέι Λεόνοφ φίλος και συνεργάτης του Γκαγκάριν, μετά τον αποχαρακτηρισμό των απόρρητων εγγράφων απ’ την κυβέρνηση για τον θάνατο των Γκαγκάριν – Σεριόγκιν, ανακοίνωσε μέσω του δικτύου Russia Today TV μια άλλη έκθεση για τη συντριβή την οποία ο ίδιος θεωρεί ως και τη μόνη ορθή. Συγκεκριμένα, ένα δεύτερο αεροπλάνο που δοκιμαζόταν εκείνη την ημέρα, από λάθος πέταξε πολύ χαμηλότερα από το προβλεπόμενο ύψος των 33.000 ποδιών με αποτέλεσμα να περάσει κοντά (10-15 μέτρα) από το αεροπλάνο του Γκαγκάριν που πετούσε περίπου στα 2.000 πόδια. Καθώς το υψόμετρο ήταν χαμηλό οι Γκαγκάριν – Σεριόγκιν δεν είχαν αρκετό χρόνο για να επαναφέρουν το αεροσκάφος και να ξεφύγουν από το θανατηφόρο κλοιό της περιδίνησης.

Μέχρι και σήμερα οι εκδοχές είναι πολλές. Πάντως η ανακοίνωση του Λεόνοφ συνέπεσε χρονικά με την κινηματογραφική ταινία για τον πρώτο κοσμοναύτη, η οποία ήταν η πρώτη που πήρε έγκριση από τους συγγενής του Γκαγκάριν, ενώ είναι σημαντικό το γεγονός ότι σύμβουλος στην ταινία ήταν ο  Αλεξέι Λεόνοφ.

 Το άγαλμα του Γκαγκάριν στη Μόσχα

Πολλοί παρατηρητές της υπόθεσης δεν αποκλείουν ότι δεν είναι τυχαίο που συνέπεσε η κυκλοφορία της ταινίας με τη νέα εκδοχή του θανάτου του Γκαγκάριν. Όπως είπε ο αρχισυντάκτης του ηλεκτρονικού περιοδικού «Real Cinema», Αλεξάντρ Γκολούμπνικοφ:  «…ίσως σχετίζονται τα δύο γεγονότα. Μπορεί ο κινηματογραφικός παραγωγός να συνέδεσε την υπόθεση με τη νέα εκδοχή των γεγονότων. Αλλά αμφιβάλλω αν αυτό θα βοηθήσει την προώθηση της ταινίας. Δεν γίνεται ακριβή διαφήμιση για την ταινία και οι κινηματογραφικές αίθουσες την έχουν βάλει σε μη εμπορικές ώρες προβολής. Ίσως τελικά, η ταινία για τον «Γκαγκάριν» να έδωσε την ευκαιρία στον Λεόνοφ να μιλήσει για τη θεωρία του και με κάποιο τρόπο να έστρεψε τα φώτα της προσοχής σε αυτήν».

Μετά την παραλαβή των αποχαρακτηρισμένων απόρρητων εγγράφων, ο Αλεξέι Λεόνοφ, δεν προέβη σε λεπτομέρειες για τις ανακαλύψεις που έκανε. Συγκεκριμένα, είπε ότι θα κρατήσει μυστικό το όνομα του πιλότου, που βρισκόταν στο  δεύτερο αεροπλάνο.

Λοιπόν, καλη ημέρα πτήσης του ανθρώπου στο διάστημα
Αλεξάνδρα Μαξούρα

Πηγές:
un.org (United Nations)  
history.com
bfm.ru