Οι κρεμαστοί κήποι των πόλεων

Ολα ξεκίνησαν το 2010, όταν μια τετραμελής ομάδα φοιτητών από το Πολυτεχνείο Κρήτης (Ιάσονας Πατεράκης, Αλμα Τράλο, Γεωργία Βαραδάκη, Αγγελος Κλωθάκης) μαζί με τον καθηγητή τους κ. Ουγγρίνη πρότειναν κατά τη διάρκεια θερινού σεμιναρίου την υλοποίηση ενός καινοτόμου τρόπου αξιοποίησης των εξωτερικών συσκευών aircondition.

Ξεκινώντας από το γεγονός ότι οι εκατομμύρια εξωτερικές μονάδες κλιματισμού συνιστούν γεγονός για την ελληνική πραγματικότητα, αποφάσισαν να προσφέρουν στις μεγαλουπόλεις κάτι που τους λείπει: το πράσινο. Τη χρονιά εκείνη παρουσίασαν την ιδέα τους σε έκθεση του Dissney Hub Museum στη Βαρκελώνη, ενώ δύο χρόνια αργότερα η ιδέα διακρίθηκε σε διαγωνισμό της «Μονάδας Καινοτομίας και Επιχειρηματικότητας» του Πολυτεχνείου Κρήτης.

Το ίδιο έτος έλαβαν χρηματοδότηση από τη Δομή Απασχόλησης και Σταδιοδρομίας του Ιδρύματος, ώστε να κατασκευάσουν το πρώτο πρωτότυπο σε κλίμακα 1:1. Από το 2014 το πρότζεκτ συνεχίζουν οι κ. Πατεράκης και Ουγγρίνης, οι οποίοι διακρίθηκαν για το AirPOTition σε ευρωπαϊκό διαγωνισμό «Youth in Action» στη Σικελία, δοκίμασαν την κατασκευή σε διαφορετικά περιβάλλοντα και ενσωμάτωσαν σε αυτήν το σύστημα κάθετου πρασίνου GRE_EN_S του Πολυτεχνείου του Τορίνο. Στη συνέχεια δημιούργησαν τη startup εταιρεία SENSAR, την πρώτη που δημιουργήθηκε μέσα από το Πολυτεχνείο Κρήτης με τη συνδρομή και του Οργανισμού Ανάπτυξης του νησιού.

Επόμενος στόχος των εμπνευστών της ιδέας είναι να ενσωματωθεί η δημιουργία τους σε ένα δημόσιο κτίριο μεγάλης κλίμακας. «Είναι μια συσκευή που κάνει οικονομία, διατηρείται από μόνη της, δεν χρειάζεται επέμβαση με τον χρόνο», λέει ο κ. Πατεράκης. «Απλά τοποθετείς το φυτό το οποίο χρειάζεται περίπου 20 λίτρα νερό ανά τ.μ. επιφάνειας για να αναπτυχθεί». Η υλοποίηση του σχεδίου βρίσκεται στο τέταρτο από τα συνολικά εννιά στάδια που απαιτούνται για να βγει το προϊόν στην αγορά.

Στους δρόμους των μεγάλων πόλεων οι τοίχοι των κτιρίων είναι ανθισμένοι με λουλούδια. Το γκρι γίνεται πράσινο, καθώς κάθετοι κήποι αναπτύσσονται στις επιφάνειες των πολυκατοικιών.

Η ατμόσφαιρα είναι καθαρή και το εσωτερικό των κατοικιών προστατεύεται από την ηχορύπανση. Φαντάζει σενάριο από το μέλλον, είναι, όμως, ένα σχέδιο βγαλμένο από το παρόν. Το AirPOTition είναι μια πρωτοποριακή κατασκευή η οποία αξιοποιεί το νερό που αποβάλλουν οι εξωτερικές μονάδες των κλιματιστικών, ώστε να αναπτυχθεί κάθετο πράσινο στις όψεις των κτιρίων. Επίσης, συλλέγει την ηλιακή ακτινοβολία για να παραγάγει ηλεκτρική ενέργεια η οποία είτε επιστρέφει στο κτίριο είτε χρησιμοποιείται για τον φωτισμό των εξωτερικών του όψεων.

Μια πατέντα που βελτιώνει το μικροκλίμα των οικημάτων, μειώνοντας το κόστος που καταβάλλουν οι ένοικοι για την ψύξη και τη θέρμανσή τους, ομορφαίνει την εικόνα των μεγάλων αστικών κέντρων και εξοικονομεί ενέργεια, η οποία σε αντίθετη περίπτωση θα πήγαινε χαμένη.

Η ιδέα γεννήθηκε μερικά χρόνια πριν από ομάδα φοιτητών και ενός καθηγητή του Πολυτεχνείου Κρήτης, ενώ πλέον γίνονται οι απαραίτητες κινήσεις για την εμπορική διάθεση του προϊόντος.

Σήμερα στην Ελλάδα είναι εγκατεστημένα περισσότερα από επτά εκατομμύρια κλιματιστικά, ενώ περίπου 350.000 μονάδες προστίθενται κάθε χρόνο. Για να γίνει αντιληπτό το μέγεθος της σπατάλης, αρκεί να αναλογιστούμε πως ένα μηχάνημα των 9.000 BTU παράγει περίπου 10 λίτρα απιονισμένου νερού ημερησίως και ότι από ένα δημόσιο κτίριο αποβάλλονται 40 λίτρα νερού ανά 100 τ.μ. επιφάνειας.

Παράλληλα, ένα μηχάνημα 9.000 BTU παράγει 800 γραμμάρια CO2. Οι εν λόγω απώλειες, σε συνδυασμό με τον παραγόμενο άνεμο και την υπάρχουσα ηλιακή ενέργεια, ήταν αυτά που άναψαν τη «σπίθα», για να εμπνευστεί η ομάδα το καινοτόμο σχέδιο.

Ενας από τους φοιτητές που εργάστηκαν στην αρχική σύλληψη του AirPOTition και ο οποίος σήμερα συνεχίζει το πρότζεκτ μαζί με τον επίκουρο καθηγητή της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πολυτεχνείου Κρήτης, κ. Κωνσταντίνο-Αλκέτα Ουγγρίνη, είναι ο κ. Ιάσονας Πατεράκης, ερευνητής πλέον στο Εργαστήριο «Μεταβαλλομένης Αρχιτεκτονικής, Κινητικών Συστημάτων και Ευφυών Περιβαλλόντων του Πολυτεχνείου.

Οπως εξηγεί στο «Εθνος», η κατασκευή εφαρμόζεται επάνω στην εξωτερική μονάδα του aircondition, αποθηκεύει το νερό και το διοχετεύει σε ένα σύστημα κάθετου πρασίνου, δημιουργώντας ένα λέιζερ μπροστά από το κτίριο.

Ο αγοραστής θα έχει τη δυνατότητα να προσαρμόσει το χρώμα ή το σχέδιο του AirPOTition που θα τοποθετήσει στο κλιματιστικό του, επιλέγοντας μεταξύ παλ και φιλικών χρωμάτων ή πιο επιθετικών και ανάγλυφων υλικών.

Περιθώριο για προσωπική πρωτοβουλία θα υπάρχει και στη διαμόρφωση του πρασίνου. «Ετσι, ένα κτίριο το οποίο έχει πολλές μονάδες aircondition στην πρόσοψή του θα αντανακλά τη δημιουργικότητα των κατοίκων του και θα καθιστά την όψη του δρόμου πιο διασκεδαστική», λέει ο κ. Πατεράκης.

«Το AirPOTition μετατρέπει την κινητική ενέργεια που παράγεται από την πτερωτή σε ηλεκτρική και συλλέγει την προσπίπτουσα ηλιακή ακτινοβολία μέσω εύκαμπτων φωτοβολταϊκών λωρίδων, ενώ χρησιμοποιεί το νερό που αποβάλλει το aircondition για να δημιουργήσει κάθετους κήπους στις επιφάνειες των κτιρίων.

Μπορεί να θεωρηθεί ως ένας οργανισμός που μειώνει την ταχύτητα του ανέμου μέσω του κατακόρυφου τοιχώματος πρασίνου και ως ένας οργανισμός που απορροφά θερμότητα την οποία αποδίδει στο κτίριο τον χειμώνα», εξηγεί ο ίδιος.

«Οσο τα αστικά περιβάλλοντα εξελίσσονται, στόχος μας είναι η συσκευή να αλλάζει μορφές και λειτουργίες. Επιπλέον αν εφαρμοστεί σε μεγάλη κλίμακα, η επίδραση της κάθετης φυτείας στο περιβάλλον θα είναι ακόμη μεγαλύτερη, καθώς το μικροκλίμα των πόλεων θα αρχίσει να αλλάζει προς το καλύτερο...».

Οι καινοτομίες του AirPOTition

• Συλλέγει τις απώλειες των μονάδων aircondition σε νερό και ενέργεια και τις επιστρέφει στην πόλη, στο περιβάλλον, στον πολίτη.
• Δημιουργεί μια κάθετη φύτευση και σκίαση στις προσόψεις των κτιρίων χρησιμοποιώντας τις υφιστάμενες εξωτερικές μονάδες κλιματισμού.
• Ενισχύει τη δημιουργικότητα και την περιβαλλοντική συνείδηση των πολιτών, καθώς παραμετροποιούν οι ίδιοι τα εξωτερικά οπτικά χαρακτηριστικά του προϊόντος τους.
• Αναβαθμίζει αισθητικά τους οπτικά υποβαθμισμένους δρόμους της πόλης.
• Διατηρεί τη γραφικότητα των παραδοσιακών ή ιστορικών οικισμών.
• Αυξάνει την κοινωνική ευαισθητοποίηση όσον αφορά στο ενεργειακό αποτύπωμα.

Κατερίνα Ροββά