Στην καθημερινότητα μας όταν περπατάμε, είτε για βόλτα είτε πηγαίνουμε κάπου, είτε απλά καθόμαστε, λίγες φορές σκεφτόμαστε τον πλανήτη Γη. Ίσως δεν αναλογιζόμαστε πως κατά πάσα πιθανότητα όλα ξεκίνησαν από κόκκους άμμου για να φτάσουν στο σημείο εκείνο όπου «ο πλανήτης μας είναι το θεμέλιο της ζωής μας». Άραγε η ανάπτυξη της ζωής στον πλανήτη μας ήταν θέμα συγκυριών και τύχης; Αν συνέβη αυτό, τότε είμαστε εξαιρετικά απίθανα τυχεροί!
Μέχρι και σήμερα είναι ευρέως αποδεκτή η θεωρία ότι οι πλανήτες σχηματίζονται από τη σταδιακή σύγκρουση σωμάτων. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι οι πλανήτες συμπεριλαμβανομένων αυτών στο ηλιακό μας σύστημα πιθανότατα ξεκινούν ως κόκκοι σκόνης, μικρότεροι από το πλάτος μιας ανθρώπινης τρίχας. Αυτοί οι κόκκοι σκόνης βρίσκονται στους γιγάντιους δακτυλίους των νεαρών άστρων και τόσο η βαρύτητα όσο και άλλες δυνάμεις προκαλούν αυτές τις συγκρούσεις, με αποτελέσματα τα σωματίδια σκόνης να σχηματίζουν μικρές πέτρες (βότσαλα), τα οποία εξελίσσονται σε βράχους μεγέθους χιλιομέτρων αυξάνοντας προοδευτικά το μέγεθός τους.
Όσον αφορά τη Γη υπάρχει η θεωρία που υποστηρίζει ότι χρειάστηκαν περισσότερα από 100 εκατομμύρια χρόνια για να σχηματιστεί, με το νερό να φτάνει αργότερα κάποια στιγμή στη Γη από τυχαίες συγκρούσεις με αστεροειδείς πλούσιους σε νερό όπως οι κομήτες.
Ωστόσο για να μην μπερδευτούμε, όταν λέμε «σχηματίστηκε» αναφερόμαστε μόνο στο σχήμα και όχι στην γενικότερη ιστορία του πλανήτη, ο οποίος αυτή τη στιγμή μετράει 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια. Η μελέτη στην οποία θα αναφερθούμε μιλάει για τα χρόνια που χρειάστηκαν οι κόκκοι άμμου να σχηματίσουν το ουράνιο αντικείμενο που σήμερα αποκαλούμε Γη.
Οι ερευνητές πίσω από αυτή τη νέα μελέτη προτείνουν μια νέα θεωρία για το πώς δημιουργήθηκε η Γη. Στην ουσία δεν καταρρίπτουν τη θεωρία με τους δακτυλίους σκόνης γύρω από τον νεαρό Ήλιο, αλλά πιστεύουν ότι μόλις ένας πλανήτης φτάσει ένα συγκεκριμένο μέγεθος, λειτουργεί όπως λένε και οι ίδιοι σαν «ηλεκτρική σκούπα», ρουφώντας όλη αυτή τη σκόνη πολύ πιο γρήγορα. Αυτό, λένε, είχε ως αποτέλεσμα οι κόκκοι άμμου να σχηματίσουν τον πλανήτη Γη μόνο μέσα σε λίγα εκατομμύρια χρόνια. Επιπλέον υποστηρίζουν ότι το νερό δεν έφτασε στη Γη από τυχαίες συγκρούσεις με κομήτες, αλλά υπήρχε μέσα στη σκόνη με τη μορφή παγωμένων σωματιδίων.
Ο Martin Bizzaro, ένας απο τους ερευνητές της μελέτης είπε, «Δείχνουμε ότι η Γη σχηματίστηκε πολύ πιο γρήγορα από ότι νομίζαμε. Με αυτό τον μηχανισμό, η Γη σχηματίστηκε σε μόλις λίγα εκατομμύρια χρόνια. Με βάση τα ευρήματά μας, φαίνεται ότι η παρουσία νερού στη Γη είναι ένα υποπροϊόν του σχηματισμού της».
Σύμφωνα με τον επικεφαλή ερευνητή της μελέτης Isaac Onyett, ο δακτύλιος γύρω από τον νεαρό ήλιο περιείχε επίσης πολλά παγωμένα σωματίδια και καθώς το φαινόμενο της «ηλεκτρικής σκούπας» τραβούσε τη σκόνη, αιχμαλώτιζε επίσης ένα μέρος του πάγου. Αυτή η διαδικασία συνέβαλε στην παρουσία νερού κατά τον σχηματισμό της Γης, αντί σε ένα τυχαίο γεγονός όπως η σύγκρουση με κομήτες 100 εκατομμύρια χρόνια αργότερα (δηλαδή μετά τον σχηματισμό της Γης).
Αν αυτά τα ευρήματα επιβεβαιωθούν, σημαίνει ότι το νερό σε βραχώδεις πλανήτες όπως η Γη και με την κατάλληλη απόσταση από το αστέρι τους, δεν φτάνει στις επιφάνειες τους από τύχη (κάτι το οποίο μειώνει τις πιθανότητες), αλλά η ύπαρξη νερού αποτελεί μέρος της διαδικασίας του σχηματισμού των πλανητών.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, αυτή η θεωρία προβλέπει ότι κάθε φορά που σχηματίζεται ένας πλανήτης σαν τη Γη γύρω από ένα αστέρι σαν τον Ήλιο και υπάρχει ανάμεσά τους η σωστή απόσταση, τότε αυτός ο πλανήτης θα έχει νερό πάνω του.
Το νερό θεωρείται ένα βασικό συστατικό για την «κατοικησιμότητα» ενός πλανήτη. Και αν από την εξίσωση φύγει η τύχη και αντικατασταθεί με ένα προβλεπόμενο αποτέλεσμα, τότε φαίνεται πως αλλάζουν πολλά. Για εμάς εδώ ίσως να μην αλλάζουν πολλά, αλλά απο μια Συμπαντική προοπτική σίγουρα!
Για να διαβάσετε όλη την έρευνα πατήστε ΕΔΩ
Με τους συμπαντικούς μου χαιρετισμούς,
Αλεξάνδρα Μαξούρα
Πηγές:
How do planets form? – Exoplanet Exploration: Planets Beyond our Solar System. (n.d.). Exoplanet Exploration: Planets Beyond Our Solar System. Retrieved July 4, 2023, from https://exoplanets.nasa.gov/faq/43/how-do-planets-form/
Onyett, I. J., Schiller, M., Makhatadze, G. V., Deng, Z., Johansen, A., & Bizzarro, M. (2023). Silicon isotope constraints on terrestrial planet accretion. Nature. https://doi.org/10.1038/s41586-023-06135-z