Μήπως η Tesla μόλις σκότωσε τον λιγνίτη;

Ο παραφρασμένος τίτλος προέρχεται από το έκτακτο άρθρο του Forbes την Παρασκευή, «Did Tesla Just Kill Nuclear Power?», λίγες ώρες μετά την παρουσίαση, των νέων οικονομικών μονάδων αποθήκευσης (μπαταρίες) ηλιακής ενέργειας για νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις από τον ιδρυτή της Tesla Motors, Elon Musk. Και μπορεί μεν το άρθρο να αναφέρεται στην πυρηνική ενέργεια – έτσι κι αλλιώς ο άνθρακας έχει ουσιαστικά πεθάνει στις ΗΠΑ – όμως το ίδιο ισχύει και για τις μεγάλες ρυπογόνες μονάδες λιγνίτη.

Παρά την πολυαναμενόμενη ανακοίνωση του Musk για τις οικιακές μπαταρίες, ο χαρισματικός Αμερικανο-Καναδός κατάφερε να αιφνιδιάσει τους πάντες παρουσιάζοντας ένα μοντέλο μπαταρίας κατά πολύ φθηνότερο από τις προβλέψεις. Ορμώμενος από την επιτυχία των ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων της Tesla – και με σύμμαχο την επανάσταση της μπαταρίας που πραγματοποιείται τα τελευταία χρόνια με τη διάδοση των smart phones – ο Musk αποδεικνύεται νέος… Steve Jobs, παρουσιάζοντας σήμερα το προϊόν που θα κυριαρχήσει αύριο.

Οι (ανακυκλώσιμες) μπαταρίες θα μας βοηθήσουν να εγκαταλείψουμε γρηγορότερα τα ορυκτά καύσιμα που προκαλούν θανάτους από ρύπανση, ενεργειακή φτώχεια, γεωπολιτικές συρράξεις και κλιματικές αλλαγές. Σιγά σιγά όλο και καλύτερες ποιοτικά μπαταρίες θα κυριαρχήσουν στην αγορά.

Φανταστείτε το μέλλον:

Νοικοκυριά, μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις και, φυσικά, γειτονιές και τοπικές κοινότητες παράγουν τη δική τους καθαρή και φθηνή ενέργεια, την αποθηκεύουν για χρήση το βράδυ και ανεξαρτητοποιούνται από τις ΔΕΚΟ (πχ ΔΕΗ).

Μένει να φανεί αν οι ΔΕΚΟ θα το δουν αυτό ως ευκαιρία για αλλαγή ή ως απειλή. Το σίγουρο είναι ότι από εδώ και στο εξής, το συγκριτικό πλεονέκτημα θα το έχουν όσες χώρες διαθέτουν μεγάλο ηλιακό – και κατ’ επέκταση αιολικό – δυναμικό. Οι χώρες δηλαδή που μπορούν να επενδύσουν στην ηλιακή οικονομία. Σε αυτό το μέλλον, οι μεγάλες ρυπογόνες λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ δεν έχουν χώρο ύπαρξης.

Ακόμα και με κρίση, η Ελλάδα έχει την πολυτέλεια να αδράξει την (αναπτυξιακή) ευκαιρία: αντί για νέες μονάδες ορυκτών καυσίμων (λιγνίτη, πετρέλαιο, φυσικό αέριο κτλ) που ακριβαίνουν το κόστος ζωής και αυξάνουν την ενεργειακή φτώχεια, να αξιοποιήσει τα λίγα κεφάλαια που διαθέτει στην ηλιακή οικονομία. Δείτε μία καταπληκτική εναλλακτική πρόταση για τη Ρόδο.

Τι θα κάνουν, λοιπόν, ΔΕΗ και κυβέρνηση στη χώρα μας;

Εδώ και χρόνια επιμένουν να προσπαθούν να σπαταλήσουν 1,4 δις ευρώ για την κατασκευή μίας νέας λιγνιτική μονάδας στην Πτολεμαΐδα που θα είναι παρελθόν ήδη προτού τεθεί σε λειτουργία. Πρόκειται για πεταμένα λεφτά, σε μία εποχή που δεν περισσεύει ούτε ευρώ. Με τα νέα δεδομένα, είναι προτιμότερο να αξιοποιηθούν όσα κεφάλαια διαθέτουμε σε καθαρή ενέργεια, εξοικονόμηση και αποθήκευση, με έμφαση στα χιλιάδες φτωχότερα νοικοκυριά που σήμερα αδυνατούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς ενέργειας.

Η ΔΕΗ έχει τη δύναμη να αλλάξει. Να βοηθήσει τη χώρα σιγά σιγά να βγει μπροστά. Θα το κάνει όμως ή θα γυρίσει την πλάτη της στο μέλλον εγκλωβίζοντας την οικονομία μας στην παρακμή του λιγνίτη;

Τάκης Γρηγορίου

Υπεύθυνος εκστρατείας για θέματα ενέργειας και κλιματικών αλλαγών στο Ελληνικό Γραφείο της Greenpeace