Ένα εκπληκτικό πείραμα που μας δείχνει ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν γνωρίζει όρια όταν τον αφήνουν ν' αναπτυχθεί. Η One Laptop Per Child, "Ένα laptop για κάθε παιδί", ανήκει στον ελληνικής καταγωγής καθηγητή του ΜΙΤ, Νicholas Negroponte και η αποστολή της είναι να ενδυναμώσει τα φτωχότερα παιδιά του κόσμου μέσα από την εκπαίδευση. Στόχος της είναι να παρέχει σε κάθε παιδί ένα στιβαρό, χαμηλού κόστους, χαμηλής ισχύος, συνδεδεμένο laptop. Για τον σκοπό αυτό, έχουν σχεδιάσει το υλικό, το περιεχόμενο και το λογισμικό για τη συνεργάσιμη, χαρούμενη, και αυτεξούσια μάθηση. Με την πρόσβαση σ' αυτού του είδους τα εργαλεία, τα παιδιά μπορούν να δραστηριοποιούνται ως προς τη μόρφωσή τους, να μάθουν, να μοιράζονται και να δημιουργούν από κοινού, χωρίς καν τη βοήθεια ή υπόδειξη κάποιου δασκάλου. Συνδέονται μεταξύ τους, για τον κόσμο αυτό και για ένα λαμπρότερο μέλλον. Έτσι λοιπόν οι άνθρωποι της OLPC έκαναν ένα τρομερά ενδιαφέρον πείραμα το 2012: Έψαξαν να βρουν τη χώρα με τον μεγαλύτερο αναλφαβητισμό, (είναι δυστυχώς η Αιθιοπία) και έριξαν σε ένα απομακρυσμένο φτωχό χωριό 50 μίλια μακριά από την Αντίς Αμπέμπα δέκα κλειστά κουτιά χωρίς οδηγίες, που περιείχαν δέκα φορτισμένους φορητούς υπολογιστές (tablets). Τα κουτιά περιείχαν και δέκα ηλιακούς φορτιστές. Υπάρχουν σημαντικές εκπαιδευτικές προκλήσεις στην Αιθιοπία. Αν και η "Εκπαίδευση για Όλους", (EFA), έχει προσπαθήσει να παγκοσμιοποιήσει την πρόσβαση στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, τα σημερινά εθνικά στοιχεία δείχνουν ότι μόνο το 60% των παιδιών φοιτούν, με αναλογία δασκάλου/μαθητή, 1/72. Σήμερα η Αιθιοπία χρησιμοποιεί το μοντέλο διδασκαλίας, όπου η αποστήθιση και η υποταγή των μαθητών έχουν προτεραιότητα. Η βελτίωση της ποιότητας στην εκπαίδευση είναι ένας σημαντικός στόχος που θα μπορούσε να εξαρτάται από την παιδαγωγική προσέγγιση και δομή του προγράμματος σπουδών. Υπάρχει επίσης μια ευρεία έλλειψη πρόσβασης σε πόρους (συμπεριλαμβανομένων των σχολικών εγχειριδίων και του εξωσχολικού εκπαιδευτικού υλικού). Να σημειώσουμε εδώ ότι το συγκεκριμένο χωριό δεν έχει φυσικά ρεύμα, οι άνθρωποι δεν έχουν δει ποτέ τίποτε ηλεκτρονικό ή ηλεκτρικό κι ακόμα περισσότερο, τα παιδιά, ελλείψει σχολείου δεν γνωρίζουν καν την έννοια του γραπτού λόγου ή των γραμμάτων. Οι συσκευές, διέθεταν ένα μικροτσίπ που κατέγραφε τον τρόπο χρήσης τους και οι ερευνητές συνέλεγαν τις πληροφορίες μία φορά την εβδομάδα χωρίς να επεμβαίνουν ή να αλληλεπιδρούν με τα παιδιά. Τα αποτελέσματα ήταν παραπάνω από εκπληκτικά. Ήταν εκθαμβωτικά. Όπως λέει ο ίδιος ο κ. Νεγροπόντε, εφόσον τους έριξαν δέκα πακέτα χωρίς καμιά οδηγία και καμιά βοήθεια ώστε να κατανοήσουν τι είναι αυτά και σε τι χρησιμεύουν, στην αρχή πίστευαν ότι τα παιδιά θα έπαιζαν με τα κουτιά μόνο. Όμως η περιέργεια τα ώθησε να τα ανοίξουν και μέσα σε 4 λεπτά, ένας πιτσιρικάς είχε βρει το κουμπί on/off και έθεσε ένα σε λειτουργία χωρίς να έχει ξαναδεί ποτέ του τέτοιο κουμπί. Αμέσως το έδειξε και στους άλλους. Μέσα σε πέντε μέρες το κάθε παιδί από αυτά που δεν είχαν ποτέ τους προηγούμενη επαφή με τίποτα ηλεκτρικό ή ηλεκτρονικό, χρησιμοποιούσε κοντά στις 50 εφαρμογές του Android! Σε δύο εβδομάδες τα νήπια που δεν είχαν ξαναδεί γραπτή λέξη στη ζωή τους, τραγουδούσαν και αναγνώριζαν την αγγλική αλφάβητο και μάλιστα τη δίδαξαν και σε κάποιους μεγάλους. Οι εκπλήξεις δεν σταμάτησαν όμως εδώ: μέσα σε 5 μήνες χρήσης των ταμπλετών, οι πιτσιρικάδες είχαν καταφέρει να χακάρουν το σύστημα Android!!! Κάποιος νεαρός αντιλήφθηκε την ύπαρξη της κάμερας (την οποία είχαν απενεργοποιήσει από τα εργαστήρια γιατί δεν πίστευαν ότι θα χρησιμοποιηθεί ποτέ) και μέσα από το μενού και τις εικόνες προσπαθούσε να βρει τι ήταν αυτό και σε τι χρησίμευε. Στο τέλος, έσπασε τις κλειδωμένες ρυθμίσεις τής επιφάνειας εργασίας, έθεσε σε λειτουργία την κάμερα και έδειξε και στους άλλους πώς γίνεται. Όταν οι ερευνητές πήγαν να συλλέξουν τις πληροφορίες ανακάλυψαν ότι το κάθε παιδί είχε ξεκλειδώσει τις ρυθμίσεις, είχε προσαρμόσει την επιφάνεια εργασίας στα μέτρα του και είχε βάλει πάνω τις εκπαιδευτικές εφαρμογές που το ενδιέφεραν περισσότερο! Στο μεταξύ, είχαν βρει τον τρόπο να φορτίζουν τις ταμπλέτες τους με τους ηλιακούς φορτιστές! Ο Νίκολας Νεγρεπόντε και η OLPC φιλοδοξούν να εφοδιάσουν με ένα ηλιακό laptop κάθε παιδί του αναπτυσσόμενου κόσμου δίνοντάς του πρόσβαση στη μάθηση. Το φιλόδοξο όραμα περιλαμβάνει πάνω από 100 εκατομμύρια υπολογιστές, έναν για κάθε παιδί που δεν έχει πρόσβαση στην εκπαίδευση και τη γνώση. Οι φορητοί αυτοί υπολογιστές κοστίζουν περίπου 100 ευρώ ο καθένας και περιέχουν όλες τις βασικές λειτουργίες ενός σύγχρονου υπολογιστή καθώς και τη δυνατότητα σύνδεσης στο ίντερνετ. Το πρόγραμμα μετά από πολλά έτη δουλειάς και προώθησης, με τη βοήθεια επενδυτών, δωρητών αλλά και πολλών εθελοντών έχει πραγματοποιηθεί και αποφέρει καρπούς, σε αρκετές χώρες και πόλεις, όπως η Μαδαγασκάρη, η Αρμενία, η Ινδία, η Αργεντινή, η Κολομβία η Ουρουγουάη, η Παραγουάη, η Νικαράγουα, η Ρουάντα, η Αιθιοπία, η Γάζα κι η Ραμάλα, το Αφγανιστάν, το Νεπάλ, το Περού, η Κένυα και άλλες. Κλείνουμε με δύο πολύ σημαντικές φράσεις από την ομιλία του πρωτοπόρου κ. Νεγροπόντε που αντικατοπτρίζουν την αναμφισβήτητη σημασία της εκπαίδευσης: "...Τεράστια εντύπωση μου προκαλούσε όταν συναντούσα αρχηγούς κρατών και τους ρωτούσα: 'Ποιο είναι το πιο πολύτιμο αγαθό που έχει η χώρας σας; Η σημαντικότερη πηγή πλούτου;' και ΔΕΝ μου απαντούσαν 'τα παιδιά'. Όταν τους το ανέφερα, βιάζονταν να συμφωνήσουν κατόπιν εορτής". ''Η πολυετής πείρα μου αλλά και η ιστορία, μου δίδαξε ότι όσο μεγάλα κι αν είναι τα προβλήματα μιας χώρας η επίλυσή τους πάντα περιλαμβάνει την εκπαίδευση. Μερικές φορές, αρκεί και μόνον αυτή. Και τέλος, η εκπαίδευση μέσω διδασκάλων είναι ένας, αλλά όχι ο μοναδικός τρόπος μάθησης...”